Menisküs Yırtığı Tedavisi

Menisküs yırtığı nedir?

Diz eklemi içinde menisküs dediğimiz yük taşıyan c şeklinde iki tane yapı bulunur. Bu yapılar kıkırdağa benzeyen şekil değiştirebilen yapılardır. Menisküslerin görevi diz eklemini oluşturan 4 tane kemiğin arasında destek olarak bulunur. Eklemin rahat bükülmesini ve ekleme binen yüklerin dağılarak kemiklere kıkırdağa zarar vermemesini sağlar. Bu yapılar dizin kaldırmayacağı kadar yüklenmeye neden olan travmalarla yırtılabilir.

Normal yaşamımız içinde günlük aktivitelerimiz sırasında yıllar içinde minik minik yırtıklar zaten gelişebilir ve bunları hissedemeyebiliriz. Yaşımız ilerledikçe bu yırtıklar büyüyebilir. Ya da daha genç yaşta ani düşmeler ve daha büyük travmalarla aniden büyük yırtıklar gelişip eklem içinde ödem, kan birikmesi ( hematom) oluşmasına neden olabilir. Birlikte eklem içinde çapraz bağların ya da yan bağların zedelenmesi de görülebilir.

Menisküs yırtığı tanısı nasıl konulur?

Men,sküs yırtığı varlığı direk grafilerle görülemez. Çektiğimiz filmlerde sadece kemik yapıdaki bozuklukları görürüz. Menisküs kıkırdak benzeri bir doku olduğu için grafi ile görülemez. Menisküs yırtığı manyetik rezonans görüntüleme ile tespit edilebilir. Ultrasonografi ile iç menisküsün küçük bir kısmı görülebilir ama yeterli olmaz. MR çektiğimiz hastanın menisküsünde yırtık var mı,bu yırtık iç menisküste mi dış menisküste mi, büyüklüğü ne kadar, arakaya öne uzanımı var mı bunlartın hepsini görebiliriz. Bununla birlikte diz içinde olmaması gereken bir ödem var mı, bağ yırtığı- zedelenmesi var mı hepsini değerlendirirp ona göre tedavi planı yapabiliri.

Menisküs yırtığı tedavisi nasıl yapılır?

Menisküs yırtığı ileri yaşlarda osteoartrit- kireçlenme olan hastalarda MR çekildiğinde gözlenebilir. Menisküs yırtığı aynı zamanda kireçlenme olan dizde görülen kemik çıkıntıların oluşması (osteofit), kıkırdak hasarı gibi bozukluklarla birlikte ortaya çıkar. Bağ yırtıkları ve zedelenmeleri olabilir. Tüm bu durumlar MR ile tespit edilir. Eklem içinde ödem varsa mr ile onun düzeyi de gözlenebilir. Ultrason ile eklemde sıvı varsa ve çevre bağlarda zedelenme varsa görebiliriz ama menisküs yırtığını göremeyiz. Tedavide:

Fizik tedavi ve rehabilitasyon:

Hastanın ağrısının durumuna, ödemin olup olmamasına göre elektrik akımları, sıcak-soğuk paket uygulamaları ve lazer gibi fizik tedavi uygulamaları yapılabilir. Bu uygulamalar dizin içinde ya da çevresinde olan patalojinin tam yerinin bulunarak o bölgeye yapılmalıdır. Herkese aynı şekilde uygulama yapılırsa tedavi cevabı iyi olmayabilir. Bu nedenle hastanın fizik muayenesi ve MR sonuçları, ya da ultrason ve grafi ile görülen zedelenme bölgelerinin belirlenmesi önemlidir.

PRP (konsantre growth faktör) uygulamaları

PRP hastanın kendi kanının 20 cc kadar alınarak, santrifüj cihazında 10 dakikalım bir işlemden geçirilerek konsantre olarak büyüme (growth) faktörü elde edilen bir uygulamadır. Elde edilen büyüme faktörleri iyileşmeyi sağlar. Direk olarak gerekirse ultrasın eşliğinde diz içine uygulanır. Çok ağrılı bir işlem değildir. En az 2-3 hafta arayla 2 kez yapılmalıdır. Hastanın durumuna göre 3 kez de yapılabilir. Yılda 1 kez yapılabilir. Menisküs yapılarının yenilenmesi için uyarı sağlar.

Kortikosteroid enjeksiyonları

Hastanın menisküs zedelenmesi akut olarak gelişmişse, ya da akut- kronik süreçte eklem ,içinde aşırı bir sıvı birikmesi olduysa, yürümeye engel bir hale geldiyse kortizon uygulaması yapılması uygun olabilir. Eklem içindeki ödem çok fazlaysa kapsülde gerginlik yapabilir, ayak üstüne basıldığında boşluğa kayma hissiyle birlikte hasta yürüyemeyebilir. Bu durumda bu ödemin ultrason eşliğinde boşaltılarak diz içindeki basınç azaltılır ve eklem içine kortikosteroid enjeksiyonu 1 kez yapılarak bu sıvının yeniden toplanmasına engel olunabilir. Kotikosteroid uygulamaları doğru hasta seçildiğinde ve gerektiği zamanda yapıldığında toplumda bilinen yan etkiler oluşmaz. Hastanın doğru seçilmesi ve doğru takip edilmesi gerekir.

Hiyaluronik asit (horoz ibiği- eklem sıvısı) uygulamaları

Menisküs yırtığı olan hastalarda eklem içindeki sıvı da belli oranlarda azalmış olabilir. Hiyaluronik asit eklem sıvısının yapay olarak oluşturulmuş şeklidir. Bu sıvı eklem içine verilerek eklem içindeki oluşmuş sürtünmenin azalması sağlanabilir. Eklem içindeki yapıların daha rahat hareket etmesi sağlanabilir. Bu uygulama seçilen ilaca göre ayda 2 haftada 1 olacak şekilde 3 kez yapılabilir ya da sadece 1 kez yapılabilir. Yılda 1 kez yapılabilir.

Ozon uygulaması

Menisküs yırtığı gelişmiş eklemde iyileşmenin uyarılması için ozon uygulaması yapılabilir. Ozon O3 olan bir gazdır. Ozon makinesinde işlemden geçirilerek uygulanacak hale getirilir. Diz eklemi içine direk olarak, gerektiğinde ultrason eşliğinde enjeksiyonla verilerek tedavi yapılır. Bu işlemin 5-6 seans olarak uygulanması gerekir ve haftanın 2 günü ya da haftanın 1 günü olarak planlanabilir. Birlikte sistemik ozon uygulaması da yapılabilir.

Egzersiz uygulamaları

Menisküs yırtığı ne şekilde tedavi edilirse edilsin mutlaka hastanın doğru şekilde egzersiz yapması gerekir. Egzersiz yapılarak çevredeki kas dokular güçlendirilirse eklem içine binen yük azaltılır. Menisküs diz içinde kıkırdağa benzeyen c şeklinde 2 tane yapıdır. Bu yapılar dize binen yüklerin yayılmasını ve azalmasını sağlarlar. Egzersiz yapıldığında diz çevresindeki kas dokuları güçlenirse menisküslere binen yük azalır. Böylece iyileşme daha kolay olmuş olur. Eğer menisküse bağlı ağrısı geçmiş ve diğer tedaviler ile iyileşme sağlanmışsa, bu durumda da egzersiz yapılarak iyileşmenin devamlı hale getirilmesi gerekmektedir.